مراقبت‌های بعد از جراحی بینی برای حفظ فرم بینی ضروری است. مطمئنا در جلسه مشاوره، پزشک دستورالعمل‌های لازم برای مراقبت از بینی و نحوه انجام فعالیت‌های روزانه را به شما می‌دهد.
کاملا درست است که مهارت و تجربه جراح با زیبایی بینی بعد از عمل رابطه مستقیم دارد، اما نکته مهم این است که پس از جراحی مسئولیت اصلی برای مواظبت از بینی برعهده خود شما است. رعایت برخی نکات تاثیر فراوانی در افزایش زیبایی چهره شما دارد. ما سعی کردیم مهم‌ترین و ضروری‌ترین نکات برای مراقبت از بینی را بیان کنیم.
اهمییت مراقبت‌های بعد از جراحی بینی
معمولا افراد بعد از پایان جراحی بینی، اشتیاق زیادی برای دیدن نتایج نهایی و تغییرات بینی خود دارند، اما این نکته را باید در نظر داشته باشید که جراحی بینی نیز همانند سایر روش های جراحی، دوره نقاهتی دارد که باید با موفقیت پشت سر گذاشته شود. در این دوره، خود فرد باید تمام مراقبت های گفته شده توسط پزشک را عینا رعایت کند تا نتایج بهتری حاصل گردد. رعایت این مراقبت ها در روزها و هفته های اول بعد از جراحی از اهمیت بیشتری برخوردار خواهد بود.
مطمئنا با یک جستجوی ساده در اینترنت با صدها مقاله در مورد مراقبت‌های بعد از جراحی بینی مواجه می‌شوید. رعایت این نکات می‌تواند در بهبود نتیجه موثر باشد. اما خود شما و پزشک معالجتان تنها افرادی هستید که اطلاعات دقیقی در مورد وضعیت جسمانی و نیاز شما دارند. پس حتما توصیه‌های او را جدی بگیرید و تمام دستورات را با دقت اجرا کنید. پس از اتمام جراحی، پزشک دستورالعملی خاص برای مراقبت از بینی به شما می‌دهد. در این برنامه نوع دارو و مدت زمان مصرف آن نیز مشخص می‌شود.
از آن جایی که جراحی بینی با اعمال تغییرات بر روی استخوان، غضروف و یا هر دو همراه است و مدتی طول می کشد تا استخوان ترمیم یابد، مراقبت های بعد از عمل در کنار انتخاب جراح متخصص و باتجربه، یکی از مهم ترین مراحل جراحی بینی است، چرا که با تسریع روند بهبودی، علاوه بر حفظ ایمنی شما در این دوران، باعث می شود سریع تر به نتایج دلخواه خود برسید. در ادامه همراه ما باشید تا قدم به قدم، به بررسی کامل مراقبت های بعد از جراحی بینی بپردازیم.
دوران نقاهت بعد از عمل رینوپلاستی
دو هفته اول بعد از جراحی بینی مهم‌ترین دوره برای فرم‌دهی بینی است. حساسیت این مرحله بسیار بالا است. هرگونه اشتباه در مراقبت از بینی می‌تواند نتایج بدی به دنبال داشته باشد. باید بدانید که تورم بینی در این دو هفته بسیار زیاد است، اما نگران نباشید نتیجه عمل پس از این دوران فابل‌مشاهده خواهد بود. در این دوران صبور باشید. دردها را تحمل کرده و به توصیه‌های پزشک خود گوش دهید. رعایت تمام نکات و دستورهای پزشک برای مراقبت از بینی و کاهش عوارض جراحی بینی ضروری است.
مراقبت‌های کلی بعد از جراحی بینی
دلایل مختلفی وجود دارد که افراد جراحی رینوپلاستی را انتخاب می‌کنند. در هر حالت برای اینکه نتایج عمل ایده‌آل باشد، رعایت برخی نکات قبل و بعد از جراجی بینی ضروری است. تجربه و مهارت پزشک می‌تواند زیبایی بینی را تضمین کند. اما، تلاش او زمانی به نتیجه خواهد رسید که تمام مراحل مراقبت‌های بعد از جراحی بینی به‌درستی انجام دهید.
عدم اجرای هر یک از این مراحل می‌تواند عواقب بدی به دنبال داشته باشد. ساده‌ترین پیامد بی‌توجهی به این نکات از بین رفتن فرم و حالت بینی و ضرورت جراحی ترمیمی است. برخی نکات هستند که رعایت آنها برای تمام افراد ضروری است. به عبارت ساده، اگر قرمزی و کبودی یا سایر عوارض عمل طولانی مدت نبود، اجرای مراحل زیر ضروری است.
- 24 ساعت بعد از عمل را به استراحت اختصاص داده و پس از این مدت با یک پیاده‌روی سبک فعالیت خود را آغاز کنید.
- تحت هیچ شرایطی در معرض نور مستقیم خورشید نباشید و حتما از ضدآفتاب استفاده کنید.
- از یک مسواک نرم استفاده کرده و به‌آرامی دندان‌های خود را بشویید.
- از مصرف هر ماده‌ای که حاوی مقادیر زیادی نیکوتین است خودداری کنید. زیرا، نیکوتین در عملکرد انتقال‌دهنده‌های عصبی اختلال ایجاد می‌کند. در نتیجه روند بهبودی و ترمیم زخم‌ها کند می‌شود.
- به مدت حداقل یک هفته از دستکاری بینی یا نفس کشیدن از بینی بپرهیزید. این کار نه‌تنها انسداد و گرفتگی بینی را رفع نمی‌کند، بلکه سبب تشدید این وضعیت خواهد شد.
- از حرکاتی مانند خم شدن یا فعالیت‌هایی که فشار زیادی به سر وارد می‌کند اجنتاب کنید.
- هنگام خواب حتما از دو بالشت استفاده کنید.
- آنتی‌بیوتیک‌ها را مطابق دستور پزشک مصرف کنید.
- برای جلگیری از خیس شدن اسپیلنت‌های داخلی بینی، حمام یا شنا را فراموش کنید.
- تا هفت روز بعد از عمل از مسافرت‌های طولانی و سفرهای هوایی بپرهیزید.
- در صورت تب بالای 38.5، عدم کاهش درد، تشدید ورم و کبودی، افزایش ترشحات یا خونریزی از بینی حتما به پزشک معالج خود مراجعه کنید
برای کسب نتیجه دلخواه رعایت تمام مراقبت‌های بعد از عمل ضروری است.
روش‌های رفع تورم و کبودی بینی
دو مورد از عوارض عمومی رینوپلاستی تیرگی و تورم در ناحیه بینی و زیر چشم است. در صورت رویارویی با این حالت نگران نباشید، استفاده ار کمپرس یخ به مدت 48 ساعت پس از جراحی در از بین بردن تورم و کبودی آن موثر است.
یکی از مشکلاتی که ممکن است پس از رینوپلاستی با آن مواجه شوید، هایپرپیگمنتاسیون است. برای جلوگیری از بروز این عارضه بعد از جراحی بینی توصیه می‌شود از قرارگیری در معرض نور مستقیم خورشید تا 4 هفته بعد از عمل خودداری کنید. اما اگر به دلیل موقعیت زندگی یا شغلی ناچار به رفت‌و‌آمد هستید، حتما از ضدآفتاب‌های با SPF 30 استفاده کنید.
- سعی کنید تا جایی که ممکن است سر خود را بالا نگه دارید تا فشار کمتری به بینی، عروق و عضلات صورت وارد شود.
- تا زمانی که پزشک معالج تشخیص دهد، از انجام هر نوع فعالیت سنگین بدنی خودداری کنید. از ورزش شنا پس از رینوپلاستی بپرهیزید.
- اگر بینی شما استخوانی است، پس از جراحی از بالا کشیدن بینی یا تنفس هوا با زور بپرهیزید.
- در این دوره بینی خود را از هر نوع آسیب محافظت کنید.
- فین کردن را تا اتمام دوره درمان فراموش کنید.
- در دوره‌ای ده روزه پس از جراحی رینوپلاستی از برقراری رابطه جنسی خودداری کنید.
- بینی خود را نخارانید.
- حمام (به ویژه حمام آب داغ) تا زمان برداشتن گچ بینی ممنوع است.
- در دوره نقاهت از مصرف هر نوع دخانیات یا ماده مخدر خودداری کنید.
- برای اینکه فشار زیادی به عضلات فک و صورت شما وارد نشود، استفاده از غذاهای نرم و مایعات خنک را در برنامه غذایی قرار دهید.
- پس از جراحی بینی به توصیه‌های پزشک معالج خود گوش دهید.
شستشوی بینی پس از رینوپلاستی
یکی از مهم‌ترین بخش‌ها در مراقبت‌های بعد از جراحی بینی، آشنایی با روش شستشوی بینی است. پس از اینکه از بیمارستان به خانه برگشتید، در صورت نیاز می‌توانید قسمت‌های بیرونی بینی را با پنبه یا گوش پاک کن به آرامی پاک کنید. بهترین گزینه این است که با استفاده از پنبه آغشته به پراکسید هیدروژن بینی خود را تمیز کنید. فراموش نکنید پس از برداشتن پانسمان، روزانه دو بار بینی خود را تمیز کنید. این روش به کاهش ترشح چربی از غدد پوست کمک می‌کند.
عدم توجه به تمیز کردن بینی مدت زمان ورم و کبودی این ناحیه را افزایش می‌دهد. اما تمیز کردن باید کاملا آرام انجام شده و هیچ فشاری به ناحیه بینی وارد نشود. در برخی موارد، بینی به دلیل مخاط و خون بسته می‌شود و تنفس از این طریق برای شما غیرممکن می‌شود. در این شرایط از دهان خود برای تنفس استفاده کنید. در چنین مواردی توصیه می‌شود که از سرم یا اسپری سالین برای افزایش رطوبت در ناحیه بینی کمک بگیرید.
اگر نمی‌دانید اسپری سالین چیست؟ باید بگوییم این محصول درحقیقت یک محفظه پلاستیکی است که جریان آب کم فشار را از طریق یکی از سوراخ‌های بینی به داخل آن می‌فرستد. این آب از سوراخ دیگر خارج شده و مانع انسداد بینی می‌شود. جالب است بدانید در برنامه مراقبت‌های بعد از جراحی بینی، یک هفته پس از جراحی می‌توانید از آب نمک برای شستشوی بینی استفاده کنید.
نحوه صحیح چسب زدن بینی بعد از جراحی
یکی از مهم‌ترین مراحل مراقبت‌های بعد از عمل که تاثیر فراوانی در فرم و حالت بینی دارد، استفاده صحیح از چسب بینی است. هدف اصلی استفاده از این چسب ها بعد از عمل، کاهش تورم و کمک به شکل‌دهی بینی است. دو هفته پس از رینوپلاستی باید از چسب استفاده کنید تا فرم بینی حفظ شود. مدت زمان استفاده از چسب با توجه به نوع پوست افراد، متفاوت است. این دوره بین دو هفته تا دو ماه متغیر است. افرادی که پوست نازک و شفاف دارند، باید دو هفته از چسب استفاده کنند. اما اگر پوست ضخیمی دارید، حدود دو ماه بینی خود را چسب بزنید. در برخی موارد و با تشخیص پزشک معالج، باید در دوره‌ای 6 ماهه بینی خود را چسب بزنید.
مدت زمان استفاده از چسب بینی با توجه به پوست افراد، متفاوت است.
چسب بینی را باید هر چند روز یا هفته‌ای یک‌بار تعویض کنید. پس از برداشتن چسب حتما پوست ناحیه بینی را با استفاده از صابون و آب ولرم بشویید. این عمل به کاهش سبوم پوست در این ناحیه کمک می‌کند. پس از خشک کردن پوست دوباره از چسب استفاده کنید. فراموش نکنید برای برداشتن چسب حتما از دو دست خود استفاده کنید. با یک دست خود بینی را محکم بگیرید و با دست دیگر چسب را به‌آرامی بردارید. اگر پوست بینی در حین برداشتن چسب کشیده شود به‌مرور بافت اضافه در این ناحیه ایجاد می‌شود.
استفاده از یک رژیم غذایی مناسب
پیروی از یک رژیم غذایی مناسب رابطه‌ای مستقیم با تسریع روند بهبودی دارد. اگر در برنامه خود مقدار کافی از مواد حاوی فیبر قرار دهید، در تامین مواد مغذی مورد نیاز بدنتان موفق خواهید بود. سبزیجات و میوه‌های تازه منابعی غنی از فیبر هستند. استفاده از مقدار کافی میوه و سبزی را در برنامه غذایی خود قرار دهید. پروتئین یکی دیگر از مواد مهمی است که برای ساخت پوست، غضروف، خون و ماهیچه‌ها ضروری است. موادی از جمله مغزها، تخم مرغ، ماهی، ماست، گوشت و مرغ غنی از پروتئین هستند و به شما در بازسازی بافت‌های آسیب‌دیده اطراف و داخل بینی کمک می‌کند.
مصرف سبزیجات و میوه‌های تازه برای تسریع روند ترمیم بافت بینی پس از جراحی توصیه می شود.
البته این دو ماده تنها موادی نیستند که باید در برنامه غذایی خود قرار دهید. ویتامین‌ها دسته دیگری از مواد هستند که استفاده از آنها در برنامه مراقبت‌های بعد از جراحی بینی ضروری است. مهم‌ترین ویتامین‌هایی که روند درمان را سرعت می‌بخشند، شامل ویتامین A و C هستند. سبزیجات دارای برگ‌های تیره یعنی کلم و اسفناج دو منبع غنی از ویتامین A بوده و این ویتامین مانند سپری محکم از بدن شما در برابر عفونت‌های بعد از عمل محافظت می‌کند. گیاهانی مانند کلم بروکلی، جوانه‌ها و مرکبات حاوی مقادیر فراوانی ویتامین C هستند که نقش مهمی در کلاژن‌سازی ایفا می‌کنند.
خنک نگه داشتن بدن
زمانی که خسته هستیم دوش آب گرم، خوردن یک فنجان چای یا قهوه داغ، سونا یا سوپ می‌تواند خستگی را از تن ما بیرون کند. اما پس از جراحی رینوپلاستی شرایط کمی متفاوت است. باید بدانید گرما اصلا برای شما خوب نیست. زیرا تورم و کبودی ناحیه بینی را تشدید می‌کند. بهتر است محیط را کاملا خنک کرده و استفاده از حجم بالایی از مایعات سرد را در برنامه روزانه خود قرار دهید. روزهای بعد از جراحی، بینی در حال تغییر شکل است. مهم‌ترین اصل مراقبت های بعد از جراحی بینی در این دوران این است که از مواد گرم یا محیط‌های گرم دوری کنید.
از عینک استفاده نکنید
استفاده از عینک برای افرادی که چشم‌های ضعیفی دارند یا حتی در شرایطی که در محیط‌های آفتابی یا برفی قرار می‌گیرید، ضروری است. اما استفاده از هر نوع عینک سبب می‌شود که فشار زیادی به ناحیه بینی وارد شود. در برخی موارد ممکن است سبب فرورفتگی بینی شده و به انجام عمل ترمیمی نیازمند شوید. برای اینکه بدانید چه زمانی می‌توانید بدون ترس و نگرانی از عینک استفاده کنید، مشورت با پزشک و اطمینان از سفت شدن استخوان بینی تنها راه است. اگر برای انجام فعالیت‌های عادی روزانه به عینک نیاز دارید، باید در دوران پس از جراحی بینی استفاده از لنزهای تماسی را جایگزین کنید.
دوری از نور و گرمای خورشید
کاملا درست است که برای تامین ویتامین D مورد نیاز بدن خود به نور خورشید وابسته هستیم. اما اگر مدت زیادی در معرض نور شدید خورشید باشید، پوست شما حساس شده و مستعد ابتلا به بیماری‌های پوستی می‌شوید. دلیل اصلی که در مرحله مراقبت‌های بعد از جراحی بینی باید دور از نور خورشید باشید این است که حرارت سبب تحریک شدید پوست، افزایش کبودی و تورم می‌شود. پوست بینی بعد از عمل حساس می‌شود. اگر در این دوران در معرض نور خرشید باشید، به تیرگی و آفتاب سوختگی این ناحیه دچار خواهید شد.
استفاده از داروهای آرام‌بخش
یکی از عوارض جانبی داروهای آرام‌بخش این است که فرد در مدت زمانی کوتاه احساس سرگیجه و ضعف می‌کند. این حالت می‌تواند در خواب بیمار اختلال ایجاد کند. پزشک معالج برای کمک به بیمار، داروهای آرام‌بخش تجویز می‌کند. اگر شما نیز به این عارضه مبتلا شده‌اید، حتما قبل از خواب از داروهای آرام‌بخش استفاده کنید. البته، تا زمانی که تاثیر دارو کاملا از بین نرفته از رانندگی یا هر فعالیتی که به تمرکز نیاز دارد خودداری کنید. برخی داروها مانند دیمن هیدرینات و دیفن هیدرامین در دسته داروهای ضد حساسیت و کم عارضه هستند که خاصیت آرام‌بخشی دارند. می توانید با مشورت پزشک خود از این داروها استفاده کنید.
توجه داشته باشد که مصرف هرگونه دارو باید با مشورت پزشک باشد.
برنامه‌ریزی برای فعالیت‌های روزانه
یکی از دغدغه‌های اصلی افراد پس از جراحی بینی این است که برای انجام فعالیت‌های عادی روزانه چه قدر زمان نیاز است؟ اگر تمام مراقبت‌های بعد از جراحی بینی به‌درستی انجام داده باشید و هیچ عارضه جدی به وجود نیامده باشد، می‌توانید دو هفته بعد از عمل فعالیت‌های روزانه و سبک را انجام دهید. بهتر است در این دوره بر انجام ورزش‌هایی مانند پیاده‌روی یا ایروبیک متمرکز شوید. زمان انجام ورزش‌های قدرتی 4 هفته بعد از عمل است. اغلب متخصصین توصیه می‌کنند که در بازه زمانی حدود 4 هفته بعد از رینوپلاستی از انجام ورزش‌های شنا و ژیمناستیک خودداری کنید.
اگر ورزش‌هایی مانند غواصی، بسکتبال یا اسکی روی آب را به‌صورت جدی انجام می‌دهید، برای شروع مجدد فعالیت‌های ورزشی خود دو ماه صبر کنید. همان‌طور که گفتیم بلند کردن اجسام سنگین فشار زیادی به عضلات و عروق صورت وارد می‌کند که تورم و کبودی بینی را افزایش می‌دهد. برای انجام این نوع فعالیت‌ها باید حدود سه هفته بعد از عمل صبر کنید.
پس از رینوپلاستی تا جای ممکن از خم کردن سر خود بپرهیزید.
جدول زمانی بهبود علائم بعد از جراحی بینی
پس از انجام جراحی بینی علاقه شدیدی برای مشاهده نتایج عمل دارید. آگاهی از جدول و مراحل بهبود عمل به شما کمک می‌کند که با خیال آسوده منتظر نتایج باشید.
- روز اول : زمانی که پس از جراحی به خانه برمی‌گردید بهتر است بر اساس برنامه مراقبت‌های بعد از جراحی بینی از کمپرس سرد استفاده کنید. در این مرحله کمی ورم، کبودی و اندکی درد خواهید داشت. برای تسکین درد از مسکن استفاده کنید. فراموش نکنید در این روز باید 10 تا 20 بار پانسمان بینی را عوض کنید.
- روز دوم و سوم : با توجه به اینکه کبودی بینی و زیر چشم تغییر رنگ می دهد، در این دو روز با افزایش تورم و کبودتر شدن آن مواجه می‌شوید. اگر این حال را دیدید به خود استرس ندهید. این مرحله کاملا عادی است و در روزهای آینده برطرف می‌شود.
- روز پنجم تا پایان هفته دوم : در رینوپلاستی از بخیه‌های جذبی استفاده می‌شود. در این دوران بخیه کاملا جذب پوست خواهد شد. اگر به تشخیص پزشک معالج از از بخیه‌های غیرجذبی استفاده شده بهتر است در پایان هفته دوم برای کشیدن بخیه‌ها به مطب دکتر مراجعه کنید. در این دوره کبودی و ورم ناحیه چشم کاملا از بین رفته است. پایان هفته دوم بخیه‌ها کاملا جذب شده یا قابل‌کشیدن هستند.
- هفته دوم تا پایان هفته چهارم : در این دوره با بیشترین حجم تورم در ناحیه بینی مواجه هستید. بهتر است تمام اصولی که برای مراقبت از بینی و رفع کبودی در مرحله مراقبت‌های بعد از جراحی بینی گفته شد را رعایت کنید. در پایان این دوره ورم کاهش چشمگیری خواهد داشت و حس می‌کنید که تنفس راحت‌تر انجام می‌شود.
